Op 15 augustus 1982 was het precies twintig jaar geleden dat Nederland Nieuw-Guinea officieel overdroeg aan Indonesië. Het jarenlang hardnekkig vasthouden aan deze verre kolonie kostte achttien Nederlandse jongens het leven. Laatste slachtoffer was Peter Mannie (20). Eén dag voor de overdracht zakte hij in de bush van Misool na een vuurgevecht met Indonesische infiltranten dodelijk gewond ineen. Wie was deze jonge Tilburger en in wat voor krankzinnig conflict was hij verzeild geraakt? Panorama dook in oude fotoboeken en brieven en sprak met ouders, vrienden en de pelotonscommandant die Peter zag sneuvelen.

                    ------------------------------------------------------

Ik lag op wacht om te kijken of er ploppers waren. Op een gegeven moment zag ik iemand door de bossen lopen en ik riep hem in het Maleis aan, dat hij dichterbij moest komen. En wat was dat tot mijn verbazing, het waren twee ploppers die de handen opstaken en zeiden dat ik niet moest schieten, dus ik zei dat ze hun wapens neer moesten leggen en dat deden ze. En ik riep ze bij me, de ene stond voor me en de ander op vijf meter afstand, maar intussen was de politie gekomen om te kijken wat ik allemaal riep en die zagen de ploppers nu ook staan met hun automatische wapens op hen gericht. En ze werden bang. De luitenant van de twee zei in het Hollands tegen me : Meneer ik zal u alles vertellen. Toen hoorde ik achter me zeggen : Slap gelul, en de politie schoot ze alle twee dood. De ene viel dood langs me af en de luitenant vijf meter voor me op de grond. Ze waren alle twee door hun hoofd geschoten. Dat vergeet ik nooit van m´n leven meer, wat ik toen heb gezien...... ".

Het is door deze passage in de op een na laatste brief die Peter vanuit Nieuw-Guinea naar huis stuurde, dat in het gezin Mannie de ongerustheid toesloeg. ,, We schrokken ons dood," zegt de nu 74-jarige vader Mannie. ,, Ik heb dezelfde avond meteen teruggeschreven dat als jongens van zijn groep dat deden, de andere kant zoiets ook wel zou doen. Dus ik drukte hem op zijn hart : Jongen, hou je gedeisd, speel niet voor held en probeer je te drukken".

Deze harte kreet van zijn bezorgde vader heeft Peter waarschijnlijk nooit onder ogen gekregen. In de aller laatste brief die de ouders en zes jongere broers en zusters een dag voor Peters dood ontvingen, repte hij er in ieder geval met geen woord over. Wel beschreef hij de ,, onmenselijke strijd," het gebrek aan nachtrust en de afmattende speurtocht door de bush bush. Wat hem betrof mocht het allemaal snel afgelopen zijn. En daar was goede hoop op, want : ,, Op de radio zeggen ze dat Nieuw-Guinea half augustus aan de UNO zal worden overgedragen en Indonesië in mei hier het gezag zal overnemen."

Maar de jonge Tilburger zou dat allemaal niet meer mogen beleven. Op 14 augustus, een dag voordat Nederland westelijk Nieuw-Guinea officieel overdroeg aan Indonesië, werd marinier der tweede klas Peter Mannie 's morgens om tien uur tijdens een vuurgevecht met Indonesische infiltranten op het eiland Misool, in zijn buik getroffen.

,, Het schot bleek onmiddellijk dodelijk te zijn, zodat uw zoon gelukkig niet heeft behoeven te lijden, "schrijft kapitein der mariniers J. Toet aan de ouders, een dag nadat hij bij de begrafenis met militaire eer in Sorong persoonlijk het woord had gericht tot het ontzielde lichaam: ,, Mannie, als dienstplichtige heb jij het hoogste offer gebracht dat je kon brengen, namelijk dat van je jonge leven van twintig jaar, je jonge leven waarvan je nog zoveel verwachtte."

Hoewel goed bedoeld, deden de woorden van kapitein Toet niets af aan het verdriet in het kleine rijtjes huis in de Marconistraat. Toen niet en nu nog steeds niet. ,, Als Peter wel veel pijn heeft gehad, dan zouden ze ons dat heus niet geschreven hebben en dat van dat offer, ach het was toch zinloos allemaal. Nederland heeft Nieuw-Guinea uiteindelijk toch aan Indonesië gegeven. Nee, Peter is voor niets gestorven. En het ergste is, dat het een dag nadat Peter was gesneuveld allemaal voorbij was. Die ene dag, daar zit ik nog vaak aan te denken. Dat spookt nog vaak door mijn hoofd, waarom die ene dag, waarom?"

zie verder pagina 2